D vitamini yağda çözünen dört vitaminden biridir (A, D, E, K) ve vücutta uzun süre kalabilir. D2 ve D3 olarak iki şekli vardır: Ergokalsiferol olarak bilinen D2 vitamini, takviyeli gıdalar, bitkisel gıdalar ve vitamin takviyelerinden alınabilir. D vitamini açısından zengin gıdalar arasında yumurta sarısı, yağlı balıklar ve karaciğer bulunur.

Kolekalsiferol denen D3 vitamini, takviyeli gıdalar, hayvansal gıdalar ve vitamin takviyelerinden alınır, ultraviyole ışınları etkisiyle deride sentez edilebilir. Ciltte sentezlenen veya gıdayla alınan formu biyolojik olarak etkisizdir. Karaciğer ve böbrekteki çeşitli reaksiyonlardan sonra aktif hale gelir. İnsanlar D vitaminini genel olarak 3-4 ay yetecek kadar depolayabilmektedir.

D vitamini, kemik sağlığından bağışıklık sistemine kadar vücudun çalışmasını etkileyen, hayati öneme sahip bir vitamindir.

• Eksikliği çocuklarda kemiklerin sertleşmemesine ve kolay kırılmasına, yetişkinlerde ise şekilsiz kemiklere (osteomalazi) sebep olur.

• D vitamini, vücudun özellikle kalsiyum ve fosforu daha iyi emmesini sağlar. Yapılan çalışmalar D vitamini ile kanser, kalp hastalıkları, bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, COVID ve daha fazlasına karşı koruma arasında bir bağlantı göstermektedir.

• Lupus, fibromiyalji, tiroid, inflamatuvar bağırsak hastalığı, metabolik sendrom, romatoid artrit, Crohn hastalığı, böbrek hastalıkları, multipl skleroz gibi kronik hastalıkların yanı sıra; grip, tüberküloz gibi bulaşıcı hastalık riskini azaltmaya yardımcıdır.

• Ruh halini düzenlemede, kronik yorgunluk, anksiyete ve depresyonu önlemede önemli rol oynayabilmektedir.

• Araştırmalar ekstra kalsiyum ve D vitamininin iştahı bastırıcı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. İnsülin seviyelerini düzenleyerek diyabet yönetimine yardımcı olur. D vitamininin seviyeleri, kan şekeri ve azalan insülin direnci ile ilişkili bulunmuştur.

• D vitamini eksik olan hamilelerde preeklampsi gelişme riski ve sezaryen ihtiyacı daha fazladır. Bu nedenle hamilelere folik asit ile birlikte doktorlar tarafından önerilmektedir.

• Hücreler arasındaki iletişimi düzenlemeye yardımcıdır. Araştırmalar kalsitriolün, kanser hücresi ölümünü artırarak, hücre çoğalmasını ve kanserin ilerlemesini azaltabileceğini göstermektedir. Özellikle kolon, prostat, pankreas ve meme kanserlerinin önlenmesinde ve tedavisinde önemli rol oynayabilmektedir.

Yaş aralıklarına göre bireylerin günlük D vitamini ihtiyaçlarını karşıladıklarından emin olmaları önemlidir. Uzmanlar, yılda bir kez D vitamini ölçtürülmesini tavsiye etmektedir.